Luteïne en het gezichtsvermogen: de stand van zaken

  Nieuws

De belangrijkste componenten van de gele vlek in het oog zijn luteïne en zeaxanthine. De gele vlek zit op het netvlies in het oog en zorgt voor een scherp gezichtsvermogen. Epidemiologische studies tonen aan dat een hogere luteïne en/of zeaxanthine inname samenhangt met een lager risico op leeftijdsgerelateerde macula degeneratie.

Deze ziekte is een belangrijke oorzaak van blindheid bij ouderen. Een en ander blijkt uit twee recente publicaties waarin de relatie tussen beide voedingsstoffen en oogziektes wordt besproken (1,2).

Leeftijdsgerelateerde maculadegeneratie (LMD) is een oogziekte die vooral voorkomt bij ouderen. Bij LMD gaat de gele vlek (macula) van het oog geleidelijk slechter functioneren. De gele vlek zit op het netvlies van het oog en zorgt voor een scherp gezichtsvermogen. In de westerse landen is LMD de belangrijkste oorzaak van de achteruitgang van het gezichtsvermogen en blindheid bij ouderen.

Luteïne en zeaxanthine zijn belangrijke stoffen in het lichaam. Met name fruit- en groentesoorten, waaronder groene bladgroentes (b.v. spinazie), broccoli, spruitjes en maïs, zijn rijk aan luteïne en zeaxanthine. Er is nog geen aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vastgesteld.

Ribaya-Mercando en collega’s beschreven 15 studies waarin het verband tussen luteïne en zeaxanthine en LMD is bestudeerd. Deze epidemiologische studies lieten zien dat een hogere inname van luteïne en/of zeaxanthine geassocieerd was met een lager risico op LMD. Ook Stahl concludeert, op basis van epidemiologische studies, dierexperimenteel onderzoek en celonderzoek, dat zowel luteïne als zeaxanthine in de gele vlek kunnen beschermen tegen aantasting door onder meer oxidanten. Stahl geeft ook aan dat er aanwijzingen zijn dat luteïnesuppletie, dan wel een hoge inname van luteïne, gunstig is voor de hoeveelheid luteïne in de gele vlek. Grote interventieonderzoeken zijn nodig om te bepalen in welke mate extra luteïne en/of zeaxanthine precies bijdragen aan het behoud van een goed gezichtsvermogen.

Luteïne en zeaxanthine komen in een hoge concentratie voor in de gele vlek van het oog. Beide stoffen kunnen het oogweefsel beschermen. De mogelijke beschermingsmechanismen zijn: (i) het schadelijke UV-licht filteren en (ii) het wegvangen van vrije radicalen. Hierdoor zouden zowel luteïne als zeaxanthine een beschermende of vertragende rol kunnen spelen bij het ontstaan van LMD.

Bronnen:

  1. Ribaya-Mercado JD, Blumberg JB. Lutein and zeaxanthin and their potential roles in disease prevention. J Am Coll Nutr. 2004 Dec;23(6 Suppl):567S-87S.
  2. Stahl W.Macular carotenoids: lutein and zeaxanthin.Dev Ophthalmol. 2005;38:70-88.