Bètacaroteen
Bètacaroteen wordt in het lichaam omgezet in vitamine A. Stoffen die je lichaam zelf om kan zetten in vitamines noemen we een provitamine. Bètacaroteen is dus een provitamine voor vitamine A.
Bètacaroteen zorgt, net als vitamine A, voor:
- ondersteuning van je weerstand
- dat je goed kunt zien
- een gezonde huid
- voor het behoud van normale slijmvliezen
Waar zit het in
Bètacaroteen komt voor in:
- (donker)groene bladgroente, zoals spinazie
- koolsoorten
- wortelen
- mango's
- mandarijnen
Bètacaroteen geeft groenten en fruit die karakteristieke kleur aan oranje en gele kleur. Check de pagina "Waar zit het in" voor meer informatie over vitaminebronnen en de bijdrage van deze vitaminebronnen aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH).
Hoeveel heb ik nodig
Voor bètacaroteen bestaat geen ADH. In het lichaam wordt het omgezet in vitamine A. Van bètacaroteen naar vitamine A wordt de omrekeningsfactor 1:12 aangehouden. Dit betekent dat 1 microgram vitamine A gelijk is aan 12 microgram bètacaroteen.
Wat is veilig
Het lichaam zet niet meer bèta-caroteen om in vitamine A dan het nodig heeft. De inname van bèta-caroteen leidt daarom niet tot een te hoog vitamine A-niveau en kan dus worden beschouwd als een veilige vorm van vitamine A. Bèta-caroteen heeft daarnaast wel een eigen bovengrens. Op basis van advies van de EFSA (Eurepean Food Safety Authority) adviseert het Vitamine Informatie Bureau om niet meer dan 15 mg bèta-caroteen per dag via supplementen te gebruiken. Dit advies geldt voor de gehele bevolking (inclusief zware rokers).
De gevolgen van een bètacaroteen tekort
Op dit moment is het nog onbekend of bètacaroteen je lichaam van alle vitamine-A kan voorzien die je nodig hebt. Er zijn geen effecten bekend van een tekort aan bètacaroteen, daarom is er ook geen aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.
Als je minder bètacaroteen binnenkrijgt zul je er minder vitamine A uit aanmaken. Als je vervolgens ook te weinig vitamine A uit je voeding binnenkrijgt kan er een vitamine A-tekort ontstaan.
De gevolgen van te veel bètacaroteen
Als je te veel bètacaroteen binnenkrijgt kan je huid verkleuren. Dit noemen we carotinemie en het ontstaat door een ophoping van bètacaroteen in je bloed. Verder zijn er geen negatieve bijwerkingen van een teveel aan bètacaroteen bekend.
Je darmen vertragen automatisch de reactie die bètacaroteen omzet naar vitamine A wanneer je lichaam al genoeg vitamine A heeft, kun je door te veel bètacaroteen geen te veel aan vitamine A oplopen.
Als je rookt is het verstandig extra op te passen met het innemen van supplementen met bètacaroteen. Volgens de Alpha-Tocopherol, Beta-Carotene Lung Cancer Prevention Study, kan het binnenkrijgen van te veel bètacaroteen via supplementen (meer dan 15 mg) leiden tot een groter risico op longkanker.