1. Home
  2. Alle vitamines en mineralen
  3. Vitamine K

Vitamine K

Alles over vitamine K

Vitamine K is misschien niet zo bekend als vitamine C of D, maar speelt een onmisbare rol in je lichaam. Deze vitamine is erg belangrijk voor pasgeboren baby's. Die moeten vitamine K-druppels krijgen. De vitamine wordt deels aangemaakt door je darmbacteriën, maar je moet ook voldoende binnenkrijgen uit je voeding.

Waar is vitamine K goed voor?

Vitamine K is belangrijk voor een goede bloedstolling. Daarnaast is deze vitamine belangrijk voor:

  • De aanmaak van botweefsel en het behoud van sterke botten
  • Mogelijk speelt vitamine K een rol bij de preventie van atherosclerose (slagaderverkalking)

Vitamine K voor baby's

Baby’s krijgen direct na de geboorte een supplement met vitamine K, en dat is niet voor niets. Ze krijgen deze vitamine namelijk nauwelijks via de placenta mee en hebben nog geen darmflora om het zelf aan te maken. Vitamine K is essentieel voor een goede bloedstolling. Een tekort kan leiden tot ernstige bloedingen, bijvoorbeeld in de hersenen of darmen.

Daarom krijgen pasgeborenen kort na de geboorte een eenmalige dosis van 1 milligram vitamine K via de mond. Krijgt je baby borstvoeding? Dan is het advies van de Gezondheidsraad om dagelijks 150 microgram extra vitamine K te geven, tot je baby 13 weken oud is. Baby’s die volledige flesvoeding krijgen, hebben die extra druppels niet nodig – aan kunstvoeding is vitamine K namelijk al toegevoegd.

Waar zit vitamine K in?

Vitamine K1 (fylloquinon) zit vooral in groene bladgroenten zoals spinazie, boerenkool en broccoli. Je vindt het ook in plantaardige oliën, fruit, melk en brood, maar in kleinere hoeveelheden.

Vitamine K2 (menaquinonen) komt voor in dierlijke producten zoals kaas, eieren, vlees, kip en melk. Het zit ook in gefermenteerde producten, zoals natto (gefermenteerde sojabonen) en sommige kazen. Daarnaast maken bacteriën in de dikke darm een beetje vitamine K2 aan, maar het is niet zeker hoeveel daarvan je lichaam opneemt.

    Hoewel het lichaam een deel van de vitamine K zelf aanmaakt, is dat meestal niet voldoende. Voeding blijft dus een belangrijke bron.

    Check de pagina ‘Waar zit het in’ voor meer bronnen van vitamine K.

    Hoeveel vitamine K per dag heb je nodig?

    De Gezondheidsraad adviseert voor volwassenen een dagelijkse inname van 70 microgram vitamine K1. Voor vitamine K2 is er nog geen aparte aanbeveling vastgesteld. De behoefte aan vitamine K verschilt per leeftijd en levensfase, met name bij kinderen en ouderen. Pasgeboren baby's moeten een supplement krijgen met vitamine K. Ze hebben 150 microgram per dag nodig, tot ze 13 weken oud zijn.

    Een overzicht van de vitamine K-behoefte tijdens alle levensfasen is te vinden bij ‘Hoeveel heb ik nodig’.

    Symptomen bij een vitamine K-tekort

    Een tekort aan vitamine K kan leiden tot bloedingsneiging, zoals spontane blauwe plekken, bloedneuzen of bloedingen in het maag-darmkanaal. Ernstige tekorten kunnen gevaarlijk zijn, vooral bij pasgeboren baby's.

    Oorzaken van een vitamine K-tekort

    Bij volwassenen komt een tekort zelden voor, maar risicogroepen zijn onder andere mensen met een verstoorde vetopname, langdurig antibioticagebruik of een sterk eenzijdig voedingspatroon.

    Een tekort kan ontstaan door:

    • onvoldoende inname via voeding
    • langdurig gebruik van antibiotica, waardoor darmbacteriën worden gedood
    • aandoeningen zoals coeliakie of cystische fibrose, die de opname van vet en vetoplosbare vitamines verstoren
    • pasgeboren baby's die borstvoeding krijgen (borstvoeding bevat weinig vitamine K)

    Kun je te veel vitamine K binnenkrijgen?

    Er zijn geen nadelige effecten bekend van een hoge inname van vitamine K uit voeding of supplementen. Er is daarom geen aanvaardbare bovengrens vastgesteld. Wel is voorzichtigheid geboden bij gebruik van antistollingsmiddelen zoals coumarine-derivaten, omdat deze inwerken op het vitamine K-systeem. Overleg bij gebruik van deze medicatie altijd met je arts over je voeding en supplementen.

    Vitamine K en medicatie

    Mensen die bloedverdunners gebruiken, zoals acenocoumarol of fenprocoumon, moeten voorzichtig zijn met het gebruik van vitamine K. Deze antistollingsmiddelen beïnvloeden namelijk het vitamine K-systeem. Grote schommelingen in je vitamine K-inname kunnen het effect van deze medicatie verminderen of juist versterken. Overleg daarom altijd met je arts als je supplementen overweegt of je eetpatroon drastisch verandert.

    Vitamine K voor ouderen

    Bij ouderen kan de opname van vetoplosbare vitamines, zoals vitamine K, minder efficiënt verlopen. Ook gebruiken zij vaker medicijnen die de opname beïnvloeden. Aandacht voor voldoende vitamine K-inname via voeding is daarom belangrijk. Omdat vitamine K ook bijdraagt aan het behoud van sterke botten, is deze vitamine extra belangrijk bij het ouder worden om botontkalking te helpen voorkomen.

    Vitamine K en hartritmestoornissen

    Vitamine K wordt steeds vaker onderzocht in verband met hart- en vaatziekten, waaronder hartritmestoornissen. Vooral vitamine K2 lijkt hierin een interessante rol te spelen. Onderzoek suggereert dat K2 mogelijk helpt bij het remmen van vaatverkalking, wat gunstig kan zijn voor de cardiovasculaire gezondheid. Hoewel dit geen directe behandeling is voor hartritmestoornissen zoals boezemfibrilleren, kan een goede vaatgezondheid indirect bijdragen aan een stabieler hartritme. Mensen met hartritmestoornissen gebruiken vaak bloedverdunners, die het vitamine K-systeem beïnvloeden. Daarom is het belangrijk om supplementen met vitamine K, met name K2, alleen in overleg met een arts te gebruiken. Meer over de samenhang tussen vitamine K en hartritmestoornissen lees je  hier. 

    Bronnen