Vitamine K gehalte van voedingsmiddelen

  Nieuws

Mensen met trombose moeten vanwege de antistollingsmedicijnen die ze gebruiken letten op hun vitamine K inname. Diëtisten vinden het soms lastig om hier goed advies over te geven. In welke voedingsmiddelen zit veel vitamine K? En mogen supplementen gewoon gebruikt worden? Tijd om de misverstanden de wereld uit te helpen.

Wat doet vitamine K?

Zonder vitamine K geen bloedstolling, want vitamine K helpt bij de aanmaak van stollingsfactoren. Dat zijn eiwitten die voorkomen in bloedplasma en noodzakelijk zijn voor de bloedstolling. Je hebt dus wel vitamine K nodig. Bij trombose stolt het bloed echter te goed: in de bloedvaten of in het hart ontstaat spontaan een bloedstolsel. Dat is gevaarlijk, want een stolsel kan de bloedtoevoer naar organen en weefsels afsluiten. Daarom moeten mensen die een grote kans op trombose hebben, dagelijks antistollingsmiddelen gebruiken.

De meeste antistollingsmiddelen danken hun werking aan het feit dat ze vitamine K tegenwerken; het zijn zogenoemde vitamine K antagonisten. Hierdoor worden er minder stollingsfactoren aangemaakt, waardoor het bloed minder snel stolt en de kans op trombose daalt.

Hoge dosis vitamine K in supplementen

In het ideale geval is er een evenwicht tussen de werking van de antistollingsmedicijnen en die van vitamine K. Echter, uit onderzoek van de Universiteit Maastricht blijkt dat hoge doses vitamine K uit supplementen dit evenwicht kunnen verstoren.

Twaalf gezonde jonge proefpersonen kregen tijdens het onderzoek een antistollingsmiddel. Vervolgens werd het effect van vitamine K-supplementen op de bloedstolling gemeten. De proefpersonen kregen daarvoor telkens een week lang een vitamine K-supplement met doseringen oplopend van 50 microgram (mcg) tot 500 mcg. Ter vergelijking: de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) vitamine K die op verpakkingen van supplementen vermeld wordt is 80 mcg en er zijn geen nadelige gezondheidseffecten gevonden bij grotere hoeveelheden. Tot een dosering van 100 mcg vitamine K (125 procent van de ADH) veranderde de bloedstolling niet noemenswaardig, maar al bij een dosering vanaf 150 mcg (bijna 200 procent van de ADH) nam de stolbaarheid van het bloed toe. Hoe hoger de dosering vitamine K, hoe meer de stolbaarheid van het bloed toenam. De onderzoekers concluderen hieruit dat gebruikers van antistollingsmiddelen geen supplementen zouden moeten nemen die meer dan 100 mcg vitamine K bevatten. 

Vitamine K in voeding

Voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine K, hoeven geen problemen op te leveren. Slechts tien tot dertig procent van de vitamine K hieruit wordt opgenomen in het lichaam. Het is wel zaak om gevarieerd te eten en niet elke dag te kiezen voor vitamine K rijke voeding. Het Vitamine Informatie Bureau heeft een lijst opgesteld met het gehalte vitamine K in verschillende basisvoedingsmiddelen. Hier kun je de lijst downloaden.

Bronnen

Schurgers LJ et al. Effect of vitamin K intake on the stability of oral anticoagulant treatment: dose response relationships in healthy subjects. Blood First Edition Paper, prepublished online July 1, 2004; DOI 10.1182/blood-2004-04-1525