Alles over vitamine K

Vitamine K is misschien niet zo bekend als vitamine C of D, maar speelt een onmisbare rol in je lichaam. Deze vitamine is erg belangrijk voor pasgeboren baby's. Die moeten vitamine K-druppels krijgen. De vitamine wordt deels aangemaakt door je darmbacteriën, maar je moet ook voldoende binnenkrijgen uit je voeding.

Waar is vitamine K goed voor?

Vitamine K is belangrijk voor een goede bloedstolling. Daarnaast is deze vitamine belangrijk voor:

• De aanmaak van botweefsel en het behoud van sterke botten
• Mogelijk speelt vitamine K een rol bij de preventie van atherosclerose (slagaderverkalking)

Bij pasgeborene baby’s is vitamine K van levensbelang. Omdat deze vitamine nauwelijks via de placenta wordt doorgegeven en een baby nog geen darmbacteriën heeft om zelf vitamine K aan te maken, krijgen baby's standaard een supplement. Dit voorkomt bloedingen die kunnen ontstaan door een tekort.

Waar zit vitamine K in?

Vitamine K komt in twee vormen voor in voeding:

• Vitamine K1 (fylloquinon) zit vooral in groene bladgroenten zoals boerenkool, spinazie en broccoli, maar ook in plantaardige oliën, fruit, melk en brood.
• Vitamine K2 (menaquinonen) komt voor in dierlijke producten zoals kaas, ei, kip, vlees en melk. Ook wordt het geproduceerd door bacteriën in de dikke darm.

Hoewel het lichaam een deel van de vitamine K zelf aanmaakt, is dat meestal niet voldoende. Voeding blijft dus een belangrijke bron.

Check de pagina ‘Waar zit het in’ voor meer bronnen van vitamine K.

Hoeveel vitamine K per dag heb je nodig?

De Gezondheidsraad adviseert voor volwassenen een dagelijkse inname van 70 microgram vitamine K1. Voor vitamine K2 is er nog geen aparte aanbeveling vastgesteld. De behoefte aan vitamine K verschilt per leeftijd en levensfase, met name bij kinderen en ouderen. Pasgeboren baby's moeten een supplement krijgen met vitamine K. Ze hebben 150 microgram per dag nodig, tot ze 13 weken oud zijn.

Een overzicht van de vitamine K-behoefte tijdens alle levensfasen is te vinden bij ‘Hoeveel heb ik nodig’.

Symptomen bij een vitamine K-tekort

Een tekort aan vitamine K kan leiden tot bloedingsneiging, zoals spontane blauwe plekken, bloedneuzen of bloedingen in het maag-darmkanaal. Ernstige tekorten kunnen gevaarlijk zijn, vooral bij pasgeborenen.

Oorzaken van een vitamine K-tekort

Bij volwassenen komt een tekort zelden voor, maar risicogroepen zijn onder andere mensen met een verstoorde vetopname, langdurig antibioticagebruik of een sterk eenzijdig voedingspatroon.

Een tekort kan ontstaan door:

• onvoldoende inname via voeding
• langdurig gebruik van antibiotica, waardoor darmbacteriën worden gedood
• aandoeningen zoals coeliakie of cystische fibrose, die de opname van vet en vetoplosbare vitamines verstoren
• pasgeboren baby's die borstvoeding krijgen (borstvoeding bevat weinig vitamine K)

Kun je te veel vitamine K binnenkrijgen?

Er zijn geen nadelige effecten bekend van een hoge inname van vitamine K uit voeding of supplementen. Er is daarom geen aanvaardbare bovengrens vastgesteld. Wel is voorzichtigheid geboden bij gebruik van antistollingsmiddelen zoals coumarine-derivaten, omdat deze inwerken op het vitamine K-systeem. Overleg bij gebruik van deze medicatie altijd met je arts over je voeding en supplementen.

Bronnen

1. Gezondheidsraad. Evaluatie van de voedingsnormen voor vitamine K. Den Haag: Gezondheidsraad, 2016. Publicatienr. 2016/10.
2. Gezondheidsraad. Voedingsnormen: vitaminen en mineralen voor volwassenen. Den Haag: Gezondheidsraad, 2018. Publicatienr. 2018/19.